Xã Nguyên Hòa nằm ở phía Đông Nam huyện Phù Cừ cách trung tâm huyện 11km, phía đông tiếp giáp với sông Luộc và phía nam tiếp giáp đường 386, phía Bắc tiếp giáp với xã Tam Đa có tổng dân số là trên 5.864 người, diện tích tự nhiên là 632 ha. Xã Nguyên Hòa có 4 thôn: La Tiến, Thị Giang, Sỹ Quý và Hạ Đồng. Có đường liên thôn, liên xã dài hơn 10km. Nguyên Hòa có đền thờ, cây Đa La Tiến là di tích lịch sử văn hoá cấp Quốc gia, có 4/4 thôn được công nhận là làng văn hoá. Nhân dân Nguyên Hòa có truyền thống hiếu học, là địa phương đạt phổ cập giáo dục Mầm non cho trẻ 5 tuổi; bậc Tiểu học, THCS đạt mức độ 3; xóa mù chữ mức độ 2. Trường Trung học cơ sở Nguyên Hòa tiền thân là trường cấp 2 Nguyên Hòa, được thành lập năm 1963, sau một thời gian sát nhập vào trường cấp 2, 3 Tam Đa. Đến năm 1995 trường được tái lập lại và mang tên Trường THCS Nguyên Hòa cho đến nay. Hiện nay trường có diện tích là 5.700m² với 3 dãy nhà kiên cố cao tầng gồm khu phòng học, phòng học bộ môn, khu phòng hành chính.

Trong quá trình xây dựng và phát triển, nhà trường luôn nhận được sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, các ban ngành đoàn thể và nhân dân, giúp nhà trường hoàn thành được mục tiêu giáo dục. Hệ thống cơ sở vật chất tương đối đầy đủ, đáp ứng nhu cầu cần thiết cho hoạt động dạy học và các hoạt động giáo dục của nhà trường. Với phương châm toàn dân chăm lo cho sự nghiệp giáo dục, nhà trường luôn phối hợp tốt với các tổ chức, đoàn thể trong và ngoài địa phương trong việc giáo dục học sinh, nhất là phối kết hợp hiệu quả với Ban đại diện cha mẹ học sinh. Ban đại diện cha mẹ học sinh đã hoạt động tích cực, đồng hành cùng nhà trường hoàn thành tốt công tác xã hội hóa giáo dục.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giáo dục, nhà trường đã có nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục. Hàng năm, trường đã làm tốt công tác tuyển sinh, 100%  học sinh hoàn thành chương trình tiểu học vào lớp 6. Để thực hiện tốt nhiệm vụ năm học, Ban giám hiệu đã phân công chuyên môn và sắp xếp lao động hợp lý. Với đội ngũ CB, GV, NV 100% đạt chuẩn, 0% trên chuẩn, có năng lực, nhiệt tình, trách nhiệm cao trong công việc, đảm bảo đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp giáo dục hiện tại và những năm tiếp theo. Bằng sự nỗ lực cố gắng của cán bộ giáo viên, nhân viên và tập thể học sinh, trường THCS Nguyên Hòa đã nhiều năm được công nhận là tập thể lao động tiên tiến; đặc biệt năm học 2017-2018 nhà trường đạt tập thể lao động xuất sắc, năm học 2018-2019 nhà trường hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được UBND tỉnh tặng cờ thi đua, năm 2020 được UBND tỉnh công nhận trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1; chi bộ nhiều năm liền đạt trong sạch vững mạnh có thành tích tiêu biểu được Đảng ủy xã, Ban thường vụ huyện ủy tặng giấy khen, Công đoàn đạt vững mạnh. Liên đội liên tục đạt danh hiệu Liên đội vững mạnh được TW đoàn tặng bằng khen. Chất lượng giáo dục của nhà trường ngày càng được nâng cao, góp phần thực hiện thành công Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ xã nhà và đáp ứng sự mong mỏi, sự tin cậy của nhân dân địa phương.

Với sự nỗ lực phấn đấu không ngừng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương, đến nay cơ sở vật chất của nhà trường đã tương đối đầy đủ theo tiêu chí trường chuẩn Quốc gia, cơ bản đáp ứng được yêu cầu giáo dục hiện nay. Với sự quyết tâm khắc phục khó khăn, nỗ lực phấn đấu của đội ngũ các thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh, nhà trường đã từng bước phát triển vững chắc và ngày càng đạt được nhiều kết quả tốt đẹp. Trong những năm học vừa qua, nhà trường đều có giáo viên dạy giỏi, học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh. Tỷ lệ học sinh lớp 9 tốt nghiệp THCS đạt 100%. Tỷ lệ học sinh chuyển cấp trung bình trong 5 năm đạt trên 75%. Công tác quản lý hành chính, tài chính, CSVC của nhà trường thực hiện đúng theo quy định. Tất cả các nguồn tài chính được nhà trường quản lý một cách có hiệu quả, sử dụng đúng mục đích, công bằng, công khai, minh bạch.

Công tác kiểm định chất lượng giáo dục theo Thông tư số 18/2018/TT-BGDĐT của Bộ trưởng BGD&ĐT về việc quy định về tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS được nhà trường đặc biệt quan tâm. Sau khi được dự tập huấn về công tác tự đánh giá trường THCS, Ban giám hiệu đã triển khai ngay công tác này. Ban giám hiệu, giáo viên, nhân viên trong nhà trường đều hiểu rõ tầm quan trọng của việc tự kiểm định chất lượng nên đã xây dựng được kế hoạch thực hiện và quyết tâm phấn đấu đạt yêu cầu đề ra. Tuy nhiên việc lưu giữ hồ sơ, minh chứng còn chưa thật đầy đủ, thường xuyên. Kinh phí hỗ trợ cho công tác tự đánh giá còn khó khăn.